Cukrzyca typu 1 (DM1) występuje głównie u dzieci i osób młodych, ale nie wykluczone, że pojawi się również w późniejszym wieku. Jest najczęstszą chorobą metaboliczną, występującą u dzieci i młodzieży, według raportu Międzynarodowej Federacji ds. Cukrzycy z 2015r. liczba dzieci do lat 14 chorujących na DM1 na całym świecie sięgała prawie 550 tys., aktualnie mówi się o pandemii, a w samej Polsce jest Nas ponad 200 tysięcy osób. Do niedawna (lata 1970-1980) była uznawana za stosunkowo niskie zagrożenie, natomiast dane z ostatnich dwóch dekad wskazują na bardzo duży – ok. 300-procentowy wzrost liczby zachorowań, ale jest to wynik składowej wielu czynników. Prawdopodobnie jest to efekt postępu cywilizacyjnego, zmiaby stylu życia i odżywiania.
Należy pamiętać, że istnieją inne typy cukrzycy, a cukrzyca typu 1 stanowi jedynie 9% ogólnej liczby pacjentów diabetologicznych.
W typie pierwszym, za chorobę winimy nieprawidłową aktywność układu immunologicznego, który rozpoznaje własne komórki beta, jako obce. (Obcymi mogą być np. wirusy, bakterie, czy komórki nowotworowe, ale z pewnością nie własne komórki beta trzustki). Układ odpornościowy w niewłaściwy sposób rozpoznaje komórki i dochodzi do reakcji, w której organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom produkującym insulinę i niszczy je. W momencie rozpoznania choroby zwykle ok.80% komórek beta jest już nieaktywnych, a niedobór insuliny jest tak duży, że należu dostarczyć ją z zewnątrz. Aktualnie insulinoterapia jest jedynym sposobem leczenie CT1. Do tej pory nie wiadomo jaka jest przyczyna takiej reakcji organizmu.
—
Cukrzyca to choroba z autoagresji, podobnie jak inne choroby, które czasami współistnieją z cukrzycą, np.: choroby tarczycy (Hashimoto, Gravesa-Basedowa), reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, stwardnienie rozsiane czy niedokrwistość złośliwa. Wspólną cechą tych chorób jest nagły początek, zwykle w młodym wieku.
—
Do objawów cukrzycy typu 1 zalicza się:
- Bardzo wzmożone pragnienie przez całą dobę
- Częste oddawanie dużych ilości moczu (w dzień i w nocy)
- Chudniecie
- Ogólne zmęczenie, senność
- Kwaśny zapach acetonu z ust
—
Ważnym jest, aby nauczyć młodych pacjentów z cukrzycą poprawnych zachowań zdrowotnych. Właściwa edukacja, umiejętność samoobserwacji i podejmowania odpowiednich działań a także systematyczna współpraca z lekarzem diabetologiem, pielęgniarką diabetologiczną będą miały korzystny wpływ na wyrównanie metaboliczne dzieci z cukrzycą, a to z kolei na ich komfort życia i umiejętność odnalezienia się w nowej sytuacji, z którą będą mierzyć się przez całe życie.
Bibliografia:
- Diabetologia Praktyczna: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2020 – Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego; ViaMedica, 2020
- dr hab. n. med. Szypowska A. i wsp.: Mam cukrzycę typu I. Edycja 4.
- https://wpe.med.pl/obszar-medyczny/cukrzyca-typu-1/